دلایل طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌ها
مردم ، مسئولان و کارشناسان در گفتگو با مهر؛
دلایل طولانی شدن رسیدگی به پرونده‌ها
برنامه پنجم توسعه قوه قضائیه را الزام کرده تا اطاله دادرسی را کاهش دهد. یعنی تا چهارسال دیگر باید حداقل یک پرونده کیفری 90 روزه مختومه شود. ولی قوه قضائیه می گوید هم قاضی کم داریم و هم نیروی انسانی این در حالی است که کارشناسان و حقوقدانان می گویند قوه قضائیه غیر از نیروی کیفی و عدم مدیریت صحیح نیروهای انسانی با پدیده فرار مغزها روبرو است و با همین نیروها هم می توان پرونده ها را رسیدگی کرد.
خبرگزاری مهر - گروه اجتماعی: اطاله دادرسی یا به زبان ساده تر معطل ماندن شاکی و متهم پشت دربهای شعب قضایی و پیاده روی در راه روهای دادگاهها سالهاست از دغدغه های شهروندان و البته دستگاه قضایی محسوب می شود.
رئیس قوه قضائیه: تلاش ما کاهش اطاله دادرسی است
این در حالی است که آیت الله صادق آملی لاریجانی در نخستین ماههای ریاستش بر قوه قضائیه گفت: تلاش ما کاهش اطاله دادرسی است. البته این قول و وعید رئیس دستگاه قضا تنها در حرف باقی نماند و اعتبار ویژه ای برای تحقق این مشکل در نظر گرفت. شاید بتوان یکی از مهمترین این اقدامات را ایجاد مرکز آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضائیه عنوان کرد که به گفته کارشناسان حقوقی انقلابی بزرگ در دستگاه قضایی کشور بود. اقدامی که نتیجه آن این روزها با ایجاد دفاتر پیشخوان قضایی و حذف آرام آرام شکایات و ابلاغیه های دستی و کاغذی بوده که به گفته حجت الاسلام حمید شهریاری معاون مرکز آمار و اطلاعات قوه قضائیه به زودی بسیاری از شکایات حقوقی از طریق فضای مجازی اعلام وصول می شود.
میلیونها پرونده با 8600 قاضی
ولی در کنار تمام این اقدامات همچنان اطاله دادرسی در دادگاههای کشور مهمترین چالش مراجعه کنندگان و حتی قضات است. دکتر صادقی مدیرکل پیشگیریهای وضعی، امنیتی و انتظامی قوه قضائیه سال گذشته اعلام کرد: طبق آمار ارائه شده ورودی پرونده در سال 90 به دادگستریها حدود 11 میلیون پرونده بوده است. حمید شهریاری معاون قوه قضائیه هم در گفتگو با مهر تعداد ورودی پرونده های قضایی در سال 91 را 4 میلیون پرونده اعلام کرده است که البته این آمار برای تمامی پرونده ها نیست. این آمارها در حالی است که محمد عبدالهی مدیرکل کارگزینی قضات قوه قضائیه در گفتگو با مهر می گوید: هم اکنون تنها 8600 قاضی در کشور قضاوت می کنند. که با یک ضرب و تقسیم می توان گفت که هر قاضی ماهانه حدود 130 پرونده را باید بررسی و قضاوت کند.
رئیس قوه قضائیه: کمبود نیروی انسانی دلیل اطاله دادرسی
هم اکنون 3 سال است که قوه قضائیه مشکل کمبود نیرو را تنها دلیل اطاله دادرسی عنوان کرده است. هر چند در برنامه پنجم توسعه به قوه قضائیه اجازه داده شد سالانه 800 قاضی را پذیرش کند ولی پس از گذشت چندین مرحله جذب قضات جدید همچنان دستگاه قضا می گوید کمبود قاضی داریم! رئیس قوه قضائیه در روزهای پایانی سال 91 در دیدار با اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: رکن اصلی اطاله دادرسی کمبود نیروی انسانی است برای همین می درخواست داریم تا با همکاری جدی دولت و مجلس در رفع کمبود بودجه و نیروی انسانی دستگاه قضایی اقدام شود.
قانون برنامه 5 توسعه: قوه قضائیه موظف است زمان دادرسی را به 3 ماه کاهش دهد
بهانه های دستگاه قضا برای اطاله دادرسی در حالی است که در ماده 211 قانون برنامه پنجم توسعه کشور قوه قضائیه موظف شده است تا مدت زمان رسیدگی به پرونده محاکم کیفری را حداکثر 3 ماه و پرونده های حقوقی را حداکثر 5 ماه کند و اطاله دادرسی را کاهش دهد. ولی آیا این قانون اجرایی شده است؟
اظهار نظر در مورد دلایل اطاله دادرسی و وضعیت دادگاهها
مصطفی رفیعیان وکیل دادگستری در اصفهان:
به اعتقاد من مشکل اصلی نیروی انتظامی است. دلیلش این است که هر چند تعداد قضات کم است ولی واحد ابلاغ بسیار کند کار می کند. اگر بخواهید نامه یا بسته ای را به روستای دورافتاده ای در کشور ارسال کنید اداره پست تحویل می دهد و رسید هم می گیرد ولی امروز اگر خانه متهم یا شاکی روبروی درب دادگستری باشد یک ماه طول می کشد تا نیروی انتظامی حکم یا نامه را ابلاغ کند. ولی می توانم بگویم که میانگین پرونده های کیفری 6 ماه و پرونده های حقوقی تا 2 سال اطاله دادرسی دارد.
کمالی (وکیل سعید مرتضوی):
البته شاید در شهرستانها نیروی انتظامی تاثیر گذار باشد ولی در تهران ابلاغ ها با پست انجام می شود. به نظر من یکی از دلایل اطاله دادرسی عدم شناخت یکی از طرفین دعوا به تشریفات قضایی است. این تشریفات می تواند در مورد حضور به موقع در دادگاه و یا مراحل بازپرسی و ابلاغ و غیره باشد. البته باید گفت که ورودی پرونده ها به دستگاه قضایی هم از مهمترین دلایل اطاله دادرسی شمرده می شود. پرونده هایی که بسیاری از آنها اهمیت چندانی برای طرح دعوا ندارند.
دکتر علی فایضی استاد دانشگاه:
قوه قضائیه با همین تعداد نیرو هم می تواند پرونده ها را رسیدگی کرده و اطاله دادرسی را کاهش دهد. تنها باید از ورودی پرونده ها جلوگیری کن و بهترین راهکار تقویت شوراهای حل اخلاف است.
کرم حسین یاری:
نمی توان همه تقصرها را گردن کمبود نیرو گذاشت. به اعتقاد من مشکل با نرم افزار قابل حل است. هم اکنون نرم افزارهایی طراحی شده که می تواند قبل از قاضی حکم را صادر کند. خب قاضی می تواند بعدا حکم را ببیند و خیلی راحت روی پرونده نظر بدهد. تکنولوژی و فن آوری اطلاعات بهترین راهکار برای کاهش اطاله دادرسی است.
گلایه های مردم در دادگاهها
به گزارش خبرنگار مهر، دیدگاه مردم در ورودی و راهروهای دادگاهها و دادسراها هم در نوع خود قابل توجه است. مراجعه کنندگان به برخی از مجتمع های قضایی در گفتگو با خبرنگار مهر می گویند: منشی دادگاهها گاها پارتی بازی می کنند. نوبت پرونده ها جابجا می شود. گاهی پرونده ما که از همه زودتر آمده است چند ماه باید معطل شود. قاضی به صحبت شاکی یا متهم به درستی گوش نمی دهد و می خواهد در کوتاهترین زمان پرونده را مختومه کند. می گویند قضات بر اساس پرونده های مختومه پول می گیرند. ما نمی دانیم شایعه است یا دروغ! ولی به عنوان مثال در پرونده های سرقتهای جزء خیلی سر سری عمل می کنند. گاهی برای یک دستور قاضی باید ساعتها انتظار کشید. جلسات داخلی یا آمدن دوستان قاضی وقت مراجعه کننده را می گیرد. خیلی مواقع قاضی باید کتابی را مطالعه کند و ساعتها طول می کشد.
مردم می گویند: صبح ها برخی قضات به جای ساعت 8 ساعت 10 یا ظهر می آیند. جرات نداریم سوال کنیم قاضی کجاست. تنها جواب جلسه است. گاهی قضات در اتاق هم جمع می شوند و جلسه می گیرند و گاهی هم گپ و گفت دارند. یک اتاق هم پیدا نمی شود تا مشکلات را بررسی کند و بر کار قضات نظارت و بازرسی داشته باشد. همچنین ابلاغ ها به درستی ابلاغ نمی شود و در بسیاری از مواد حتی گم می شوند!
اما خود مسئولان قضایی نگاه دیگری به اطاله دادرسی دارند. گروهی دلایل آن را کمبود نیرو و گروهی دیگر تقصیرها به گردن سایر نهادهای مرتبط با دادگستری ها و دادسراها می اندازند که آن هم در نوع خود قابل تامل است.
اکبر بیگلری (قاضی و دادستان اسبق همدان):
اطاله دادرسی دلایل متعددی می تواند داشته باشد. به عنوان نمونه بسیاری از مراجعه کنندگان اعم از شاکی و متشاکی بدون مشاوره حقوقی و وکیل اقدام می کنند و بعد پرونده آنها با اشکالاتی مواجه می شود. در برخی پرونده ها هم ما طول درمان و پاسخگویی از سوی مراجع یا پزشکی قانونی را داریم که این موارد هم موجب اطاله دادرسی می شود. ولی اگر پرونده ای به درستی در مرحله بازپرسی جمع شود در کوتاهترین زمان می توان آن را به نتیجه رساند.
سعید اسدی (دادستان هرمزگان):
به اعتقاد من مهمترین دلیل اطاله دادرسی کمبود نیروی انسانی است و سایر موارد زیاد اهمیت ندارد. اگر نیروی اداری و قضایی استاندارد باشد قطعا مردم شاهد تحول بزرگ در سرعت رسیدگی به پرونده ها خواهند بود.
قاضی شاملو ( اکنون وکیل است):
کمبود نیرو بهانه است. به نظر من قوه قضائیه کمبود نیروی کیفی دارد. به نوعی می توان گفت که دستگاه قضایی قدر قضات با تجربه خود را نمی داند و به راحتی آنها را از دست می دهد و این به نوعی فرار مغزها از قوه قضائیه است. اگر حقوق و مزایای خوب به قاضی بدهند قاضی سالها کار می کند و دیگر به کار بیرون فکر نمی کند. و این عدم مدیریت صحیح نیروی انسانی است. همین خروج قضات موجب اطاله دادرسی می شود.
برچسب ها :
, دلایل
, طولانی
, رسیدگی
, پرونده
,
, تعداد قاضی
, ایران
, قضات
, دادگاه
, دادسرا
, شاملو
